Kinh nguyệt không đều hay rối loạn kinh nguyệt là tình trạng xảy ra khá phổ biến ở nữ giới. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này kéo dài thì chứng tỏ cơ thể chị em đang gặp vấn đề về nội tiết tố, hệ tiêu hóa hay các bệnh lý phụ khoa. Vậy nguyên nhân dẫn đến kinh nguyệt không đều là do đâu? Biểu hiện cùng cách điều trị ra sao cùng Mây Hồng tìm hiểu nhé.
Kinh nguyệt không đều là hiện tượng gì?
Hàng tháng, phụ nữ đều sẽ phải trải qua 1 chu kỳ kinh nguyệt. Mọi người vẫn thường gọi là thời kỳ “rụng dâu” hay “ngày đèn đỏ”. Chu kỳ kinh nguyệt là một chuỗi sự thay đổi sinh lý ở nữ giới, bắt đầu ở tuổi dậy thì và kết thúc ở thời kỳ mãn kinh.
Kinh nguyệt được biểu hiện bằng tình trạng chảy máu âm đạo dựa trên sự vận hành của buồng trứng theo chu kỳ nhất định. Nó là hiện tượng sinh lý hết sức bình thường ở nữ giới được diễn ra theo một vòng tuần hoàn như sau:
- Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường sẽ kéo dài 28 – 32 ngày và được tính từ ngày đầu tiên của chu kỳ. Tức là ngày đầu tiên ra máu âm đạo cho tới ngày đầu tiên của chu kỳ kế tiếp (nghĩa là vào tháng tiếp theo).
- Ngày hành kinh được tính là ngày âm đạo chảy máu, thường sẽ kéo dài từ 3 – 7 ngày tùy đối tượng.
Như vậy, một chu kỳ kinh nguyệt vận hành như trên được gọi là chu kỳ bình thường, ổn định. Ngược lại, kinh nguyệt không đều là hiện tượng kinh nguyệt “đến” và “hết” không theo quy luật trên. Nó biểu hiện bằng việc thời gian chu kỳ ngắn/dài hơn, gặp bất thường ở lượng máu cũng như màu sắc kinh nguyệt.
Nguyên nhân dẫn đến kinh nguyệt không đều
Để có biện pháp phù hợp nhất giúp ổn định chu kỳ kinh nguyệt thì chị em cần tìm “thủ phạm” gây ra sự rối loạn kinh nguyệt này.
1. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú
Khi trứng bắt đầu được thụ tinh và đi vào tử cung phát triển thành một thai nhi, cơ thể nữ giới sẽ ngừng sản xuất hormone kích thích rụng trứng, có nghĩa là chị em sẽ mất kinh trong thời gian mang thai. Còn khi cho con bú, hormone Prolactine sản xuất sữa mẹ ức chế hormone kích rụng trứng và gây tình trạng kinh nguyệt không đều sau sinh. Chu kỳ kinh sẽ ổn định dần sau khi cai sữa.
2. Sử dụng thuốc tránh thai nội tiết
Thuốc tránh thai có thể làm ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt như gây ra máu bất thường ở giữa chu kỳ, lượng máu quá ít hoặc quá nhiều.
3. Ảnh hưởng bởi nội tiết tố
Nhắc đến nội tiết tố chắc chắn không thể không nhắc đến estrogen và progesterone, hai nội tiết tố này đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với nữ giới. Chúng có chức năng điều phối hoạt động của chu kỳ kinh nguyệt.
Do vậy, nguyên nhân đầu tiên dẫn đến tình trạng kinh nguyệt không đều cần phải kể đến chính là do mất cân bằng nội tiết tố. Hiện tượng này xảy ra do lượng hormone trong máu có sự thay đổi. Nó không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe, khiến cho nhan sắc phái đẹp bị suy giảm mà còn là tác nhân gây ra rối loạn kinh nguyệt.
4. Trong quá trình dậy thì
Các bạn nữ đang trong độ tuổi dậy thì thường rất dễ gặp phải tình trạng kinh nguyệt không đều. Bởi lẽ, ở thời điểm này, cơ thể vẫn đang trong giai đoạn chuyển đổi, hormone sinh dục cũng chưa ổn định. Điều này gây ra những rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì.
Một vài biểu hiện cụ thể như lượng máu ra hàng ngày có lúc quá nhiều, có lúc lại quá ít. Thêm vào đó, số ngày hành kinh cũng không đều, không lặp lại theo chu kỳ nhất định.
5. Thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi
Khi phải trải qua quá nhiều căng thẳng, mệt mỏi, áp lực, tuyến thượng thận trong cơ thể nữ giới sẽ tiết ra nhiều cortisol – một loại hormone căng thẳng. Điều này gây ra nhiều bất lợi trong quá trình sản xuất nội tiết tố estrogen và progesterone. Đó là nguyên nhân gây ra tình trạng kinh nguyệt không đều.
6. Thừa cân, sụt cân quá nhanh
Sự thay đổi cân nặng cũng là nguyên nhân khiến cho chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ diễn ra không đều. Tăng cân nhanh, thừa cân có thể là hệ quả của một chế độ ăn uống, tập luyện không khoa học mà chị em nên cân nhắc lại.
7. Kinh nguyệt không đều do các bệnh phụ khoa
Kinh nguyệt không đều là triệu chứng nổi bật nhất của một số bệnh phụ khoa điển hình như hội chứng đa nang buồng trứng, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung hay nguy hiểm hơn nữa là ung thư cổ tử cung. Những bệnh lý trên nếu như không được phát hiện kịp thời sẽ để lại những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe đồng thời tiềm ẩn nhiều nguy cơ vô sinh ở nữ giới.
Biểu hiện của kinh nguyêt không đều
Thông thường, một kỳ kinh sẽ kéo dài khoảng 28-30 ngày, có thể nhanh hơn hoặc chậm đi 3-5 ngày. Thời gian hành kinh kéo dài từ 3-5 ngày. Biểu hiện của kinh nguyệt không đều bao gồm:
- Lượng máu kinh bị mất có thể quá nhiều hoặc quá ít.
- Máu kinh có màu sắc bất thường, máu màu đen, lẫn các cục máu đông.
- Có dấu hiệu ra máu giữa 2 kỳ kinh.
- Thời gian giữa 2 kỳ kinh có thể kéo dài vài tháng hoặc chỉ vài ngày. Lượng máu kinh lúc nhiều, lúc ít.
- Kinh nguyệt bị ngừng khoảng 6 tháng trở lên (vô kinh thứ phát) hoặc trường hợp chưa bao giờ có kinh (vô kinh nguyên phát).
- Đau bụng dữ dội, đau lưng, mệt mỏi,… trong thời kỳ kinh nguyệt.
Phân loại các hiện tượng kinh nguyệt không đều
Hiện tượng kinh nguyệt không đều được phân loại dựa vào lượng máu kinh ra quá nhiều hoặc quá ít, thời gian ra dài hay ngắn và ngày có đúng chu kỳ không.
1. Chu kỳ kinh đến sớm hơn dự kiến
Là chu kỳ kinh nguyệt không diễn ra đúng ngày thay vào đó nó đến sớm hơn 3 ngày, 7 ngày thậm chí không hiếm trường hợp chị em “rụng dâu” 2 lần/tháng.
2. Trễ kinh
Đây có lẽ là mối quan ngại lớn nhất, ảnh hưởng nhiều nhất tới tâm lý phái đẹp. Chị em có thể trễ kinh 3 – 4 ngày là chuyện hết sức bình thường. Thế nhưng, nếu thời gian trễ kinh quá lâu mà trước đó có quan hệ tình dục, rất có thể đây là một dấu hiệu cho biết bạn có thể mang thai
3. Rong kinh
Rong kinh cũng chính là một biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt. Nó biểu hiện bằng việc chu kỳ kinh kéo dài tới 10 ngày thậm chí còn hơn thế nữa.
4. Kinh thưa
Kinh thưa là một hình thức khác của trễ kinh. Ở nữ giới có chu kỳ kinh nguyệt bình thường, cứ sau một tháng sẽ bắt đầu đến giai đoạn hành kinh. Ngược lại, kinh thưa được hiểu là tình trạng để lại khoảng cách giữa các chu kỳ lớn hơn có thể là 2, 3 hoặc 5 tháng.
5. Cường kinh
Máu kinh ra nhiều, ồ ạt và kéo dài liên tục nhiều ngày, lượng máu kinh vượt quá 80ml khiến chị em phải thay băng vệ sinh liên tục.
6. Vô kinh
Nó đồng nghĩa với việc bạn hoàn toàn không có kinh trong vòng 6 tháng – 1 năm (không tính phụ nữ trong thời gian mang thai).
Tác hại của kinh nguyệt không đều
Kinh nguyệt không đều làm thay đổi nội tiết tố nữ, khiến nhan sắc của chị em bị thay đổi, nhất là những người trên 30 tuổi:
- Rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng tới nhan sắc của các chị em: Da tái xanh, khô ráp, dễ bị nám và tàn nhang, dễ nổi mụn, lỗ chân lông to, lão hoá nhanh…
- Ảnh hưởng tâm lý: Thường xuyên mệt mỏi, cáu gắt, suy giảm trí nhớ…
- Mất máu nếu chu kỳ kinh kéo dài: Mệt mỏi, thường xuyên choáng váng, thở gấp, nhịp tim nhanh…
- Gia tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa: Buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, ung thư buồng trứng…
- Hạn chế khả năng thụ thai do hoạt động của buồng trứng bị ảnh hưởng và nguy cơ vô sinh – hiếm muộn.
Cách điều trị kinh nguyệt không đều
Quan tâm và chăm sóc bản thân, xây dựng lối sống lành mạnh và thực hiện khám phụ khoa định kỳ sẽ giúp hạn chế hiện tượng rối loạn kinh nguyệt này.
- Khám phụ khoa định kỳ: Việc này sẽ giúp theo dõi và phát hiện sớm, cũng như điều trị kịp thời bất cứ vấn đề nào liên quan đến sức khỏe sinh sản của chị em phụ nữ, bao gồm cả rối loạn kinh nguyệt..
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học: Ăn đủ chất, bổ sung đa dạng các loại thực phẩm, ưu tiên các loại vitamin và khoáng chất cần thiết để tăng cường sức đề kháng và ổn định nội tiết tố.
- Tập luyện khoa học: Tìm kiếm những bài tập phù hợp để duy trì sức khỏe mà không làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống nội tiết.
- Uống nhiều nước: Khoảng 2 lít nước mỗi ngày sẽ giúp các bộ máy cơ thể hoạt động trơn tru, ổn định đường huyết và đảm bảo cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể.
- Hạn chế tối đa các chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá, cà phê… đều là những thứ vô cùng có hại có sức khỏe, đặc biệt là không tốt cho kinh nguyệt ở phụ nữ.
Lời kết
Chu kỳ kinh nguyệt không đều có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản, sắc đẹp và tâm sinh lý nữ giới. Do đó, nếu chị em có những biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt trong thời gian dài thì nên đi khám ngay để được tư vấn, phát hiện và điều trị sớm các bệnh phụ khoa có thể mắc phải.
