Nhiễm trùng tiết niệu: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng tránh

Nhiễm trùng tiết niệu là một trong những bệnh nhiễm trùng thường gặp, nhất là với nữ giới. Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách sẽ dẫn đến biến chứng nguy hiểm như: nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng, tổn thương thận… Chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết về tình trạng này để kịp thời phát hiện, có những biện pháp phòng ngừa và điều trị tốt nhất cho bản thân.

Nhiễm trùng tiết niệu là gì?

Nhiễm trùng đường tiết niệu, còn gọi là nhiễm khuẩn đường tiết niệu hoặc nhiễm trùng tiểu (Urinary Tract Infection – UTI) là tình trạng viêm nhiễm ở bất kỳ bộ phận nào của hệ tiết niệu (bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo). Hầu hết trường hợp bị nhiễm trùng tiểu là do viêm nhiễm đường tiết niệu dưới gồm bàng quang và niệu đạo.
Theo thống kê, có khoảng 40% phụ nữ có khả năng bị mắc bệnh này tại một số thời điểm trong đời. Nguy cơ mắc phải nhiễm trùng tiết niệu ở phụ nữ trưởng thành cao gấp 30 lần nam giới. Nếu quan hệ tình dục thì nguy cơ mắc bệnh càng cao.
Với trẻ em, tỷ lệ nhiễm khuẩn lần lượt là 8% đối với bé gái và 2% đối với bé trai khi lên 5 tuổi. Các dấu hiệu thường rất khó phát hiện và gây nguy hiểm nếu bệnh diễn biến nặng.
Hậu quả nghiêm trọng sẽ xảy ra nếu nhiễm trùng đường tiểu lây lan đến thận.

Dấu hiệu nhiễm trùng đường tiết niệu là gì?

Các triệu chứng của bệnh phụ thuộc vào bộ phận nào của đường tiết niệu bị viêm nhiễm, vì vậy có nhiều dấu hiệu cho thấy có thể bạn đã bị nhiễm trùng đường tiểu:

1. Dấu hiệu nhiễm trùng đường tiểu dưới

Nhiễm trùng đường tiết niệu ảnh hưởng đến niệu đạo và bàng quang. Các biểu hiện bao gồm:

• Buồn tiểu thường xuyên mà không tiểu được nhiều
• Tăng tính khẩn cấp của việc đi tiểu
• Nóng rát khi đi tiểu
• Nước tiểu có chứa máu
• Nước tiểu màu đục
• Nước tiểu vàng như nước trà đặc
• Nước tiểu nặng mùi
• Đau vùng chậu ở nữ, đau trực tràng ở nam giới

2. Dấu hiệu nhiễm trùng đường tiểu trên

Các triệu chứng thường gặp là:

• Đau ở phần lưng trên và hai bên
• Buồn nôn
• Cảm giác ớn lạnh
• Sốt
• Nôn mửa

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu phía trên ảnh hưởng đến thận và đe dọa tính mạng khi vi khuẩn di chuyển từ thận bị nhiễm trùng vào máu, gây hạ huyết áp, sốc và tử vong. Tình trạng này được gọi là Urosepsis.

3. Dấu hiệu viêm niệu đạo

Người bệnh có thể có các số triệu chứng tương tự như đã đề cập ở trên như tiểu khó, tiểu gấp, đi tiểu thường xuyên, sốt hay ớn lạnh… nếu bị viêm niệu đạo.

• Nữ giới: Đau khi quan hệ tình dục, dịch tiết âm đạo bất thường.
• Nam giới: Nóng rát khi đi tiểu, xuất hiện máu hoặc tinh dịch trong nước tiểu, đau khi xuất tinh hay nổi hạch ở bẹn…

4. Dấu hiệu viêm bàng quang

Các triệu chứng của người bị viêm bàng quang:

• Sốt nhẹ
• Mắc tiểu thường xuyên nhưng tiểu ít
• Nóng rát khi tiểu
• Nước tiểu có thể lẫn máu và mùi khó chịu
• Đau vùng chậu

5. Dấu hiệu viêm bể thận cấp tính

Biểu hiện thường xuất hiện khi bị viêm thận cấp tính thường đột ngột, bao gồm:

• Mệt mỏi
• Đau đầu
• Sốt cao rét rung
• Tiểu buốt, tiểu gắt
• Đi tiểu có mủ
• Người bệnh có thể có những cơn đau vùng hông và có thể xuất hiện cơn đau quặn thận.

Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn đường tiểu

Nhiễm trùng đường tiết niệu là do vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu qua niệu đạo rồi phát triển trong bàng quang. Mặc dù hệ thống tiết niệu có cơ chế bảo vệ nhưng sự phát triển của vi khuẩn quá mạnh sẽ tạo thành các ổ viêm tại hệ tiết niệu.
Các nguyên nhân khiến vi khuẩn xâm nhập đường tiết niệu:

1. Các nguyên nhân khách quan

• Chiều dài niệu đạo ngắn: Vi khuẩn dễ di chuyển đến bàng quang gây nhiễm trùng.
• Thời kỳ mãn kinh: Sự suy giảm Estrogen gây ra thay đổi trong đường tiết niệu nên dễ bị nhiễm trùng.
• Đường tiết niệu có bất thường bẩm sinh: Tình trạng này khiến cho nước tiểu không thể thoát ra ngoài như thông thường hoặc khiến nước tiểu trào ngược lên niệu đạo.
• Sự tắc nghẽn của hệ thống: Sỏi thận hoặc tăng sinh tuyến tiền liệt cũng làm giữ nước tiểu trong bàng quang và tạo cơ hội cho nhiễm trùng tiểu xuất hiện.
• Hệ thống miễn dịch bị ức chế: Bệnh tiểu đường và các bệnh khác làm suy giảm hệ thống miễn dịch nên dễ bị nhiễm khuẩn đường nước tiểu.

2. Các nguyên nhân chủ quan

• Quan hệ vợ chồng: Quan hệ tình dục thường xuyên, quan hệ với nhiều người, bạn tình mắc bệnh.
• Sử dụng biện pháp tránh thai: Nếu dùng màng chắn tránh thai hay thuốc diệt tinh trùng.
• Phụ nữ sinh mổ: Người sinh mổ sẽ có nhiều nguy cơ bị viêm đường tiết niệu sau sinh hơn phụ nữ đẻ thường.
• Thủ thuật tiết niệu: Phẫu thuật tiết niệu hoặc kiểm tra đường tiết niệu không an toàn có thể gây nguy cơ phát triển nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Sử dụng ống thông: Những người không thể tự đi tiểu và sử dụng ống thông có nguy cơ mắc bệnh.
• Cách vệ sinh vùng kín: Cách rửa và lau chùi vùng kín sai quy trình, từ sau ra trước khiến vi khuẩn từ ruột già tấn công niệu đạo từ hậu môn. Sau đó lên bàng quang, và nếu không được điều trị, vi khuẩn sẽ tấn công hai quả thận.

Hậu quả khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhiễm trùng tiết niệu thường ít khi để lại biến chứng nếu được điều trị kịp thời. Trường hợp phát hiện và điều trị quá muộn hoặc điều trị không hiệu quả có thể gây ra các hậu quả:

• Nhiễm trùng tái phát: Nhất là ở phụ nữ, có thể mắc bệnh 2 lần trở lên trong 6 – 12 tháng.
• Nhiễm trùng thận cấp tính hoặc mạn tính: Nhiễm trùng đường tiểu nếu không được điều trị sớm có thể gây bệnh này, làm cho thận của người bệnh bị tổn thương vĩnh viễn.
• Biến chứng khi mang thai: Viêm bể thận ở mẹ, nguy cơ sảy thai, sinh non; em bé nhẹ cân, nhiễm khuẩn sơ sinh…
• Đối với trẻ sơ sinh: bị nhẹ cân.
• Hẹp niệu đạo: Viêm niệu đạo tái phát gây hẹp niệu đạo, nhất là ở nam giới.
• Biến chứng nặng: Nhiễm trùng huyết và thậm chí là tử vong nếu thận bị viêm.

Phương pháp điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu

Khi phát hiện những biểu hiện của nhiễm trùng tiết niệu, bạn nên đi khám để được phát hiện và điều trị sớm nhất có thể.
Tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm mà có những phương pháp điều trị khác nhau:

1. Điều trị Nhiễm trùng đơn giản

Với trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc kháng sinh như: Trimethoprim / sulfamethoxazole, Fosfomycin (Monurol), (Bactrim, Septra…), Nitrofurantoin (Macrodantin, Macrobid), Ceftriaxone, Cephalexin (Keflex).
Các triệu chứng do viêm thường sẽ giảm rõ ràng trong vài ngày sau khi bắt đầu điều trị. Người bênh nên uống thuốc trong một tuần hoặc nhiều hơn để đạt hiệu quả nhất.
Nếu người bệnh bị đau khi đi tiểu thì bác sĩ có thể tiêm thuốc giảm đau để làm tê bàng quang và niệu đạo.

2. Điều trị Nhiễm trùng thường xuyên

Khi bị nhiễm trùng đườngg tiểu thường xuyên, bác sĩ có thể chỉ định:

• Dùng kháng sinh liều thấp, có thể là 6 tháng hoặc lâu hơn.
• Một liều kháng sinh duy nhất sau khi quan hệ nếu nguyên nhân bệnh do quan hệ tình dục.
• Với phụ nữ bị mãn kinh thì dùng liệu pháp Estrogen.

3. Điều trị Nhiễm trùng nặng

Đối với người bị nhiễm trùng mức độ nặng, nếu không có phương pháp tốt hơn thì người bệnh có thể cần điều trị bằng những loại thuốc kháng sinh được gọi là Fluoroquinolones – chẳng hạn như Ciprofloxacin (Cipro), Levofloxacin và các loại khác – thường không được khuyến cáo khi bị nhiễm trùng đơn giản. Bên canh đó sẽ được tiêm tĩnh mạch tại bệnh viện.

Cách phòng tránh nhiễm khuẩn tiết niệu

Phòng bệnh là phương pháp tốt nhất để không bị nhiễm khuẩn tiết niệu. Chị em hãy thực hiện các hướng dẫn sau:

1. Chăm sóc vùng kín an toàn

Chị em nên tránh dùng các sản phẩm khả năng gây kích ứng như xịt khử mùi, dung dịch vệ sinh có tính kháng khuẩn mạnh ở cho vùng kín.
Đặc biệt là dung dịch vệ sinh cần an toàn cho vùng da nhạy cảm vừa làm sạch nhẹ nhàng vi khuẩn. Nàng có thể sử dụng Bọt vệ sinh Mây Hồng, sản phẩm đến từ Cỏ Mềm – thương hiệu mỹ phẩm thiên nhiên nổi tiếng hàng đầu Việt Nam.

Mây Hồng là một gợi ý tuyệt vời cho bạn khi kết hợp được đầy đủ các yếu tố giúp vệ sinh sạch sẽ và chăm sóc vùng kín khỏe mạnh. Hãy đặt mua ngay để phòng ngừa viêm đường tiết niệu và trải nghiệm cảm giác thoải mái, tự tin mỗi ngày!
Ngoài ra, chị em nên:

• Vệ sinh vùng kín đúng bằng cách lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh, khi vệ sinh vùng kín xong.
• Không ngâm bồn quá lâu, nên dùng vòi hoa sen.
• Hãy giữ vùng kín khô ráo bằng cách mặc đồ lót thoải mái, tránh mặc quần bó sát.
• Tránh xịt nước hoa lên vùng kín.

2. Chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý

Bổ sung nhiều nước cho cơ thể để loãng nước tiểu và giúp bạn đi tiểu thường xuyên hơn, giúp loại bỏ vi khuẩn khỏi đường tiết niệu một cách dễ dàng.
Dùng các thực phẩm có khả năng chống nhiễm khuẩn tiết niệu hiệu quả như nam việt quất, tỏi , sữa chua không đường, trái cây họ cam quýt, kiwi…
Bên cạnh đó nên tránh dùng bia, rượu hay thức uống chứa nhiều caffeine vì có khả năng kích thích bàng quang.

3. Quan hệ tình dục an toàn

Nên thay đổi phương pháp ngừa thai bằng màng film, bao cao su không được bôi trơn hoặc xử lý bằng chất diệt tinh trùng. Màng ngăn âm đạo có thể làm tăng sự phát triển của vi khuẩn, bao cao su và chất diệt tinh trùng không chất lượng có thể gây kích ứng. Do vậy hãy chọn sản phẩm có thương hiệu để có chất lượng tốt nhé!
Một số lưu ý khác:

• Đi tiểu và uống một cốc nước ngay sau khi quan hệ.
• Vệ sinh vùng kín trước và sau khi quan hệ ở cả 2 người.
• Không quan hệ với quá nhiều bạn tình.

4. Lưu ý đối với trẻ em

Một số thói quen sinh hoạt để giảm nguy cơ mắc bệnh:

• Cho con bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời vì giúp sự phát triển của hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
• Thay tã thường xuyên để ngăn vi khuẩn phát triển.
• Nên điều trị hẹp bao quy đầu ở trẻ em trai hoặc dính môi bé ở trẻ em gái để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Lời kết

Nhìn chung, nhiễm trùng tiết niệu khá đơn giản để chữa trị. Chị em chúng ta không nên chủ quan khi gặp phải những biểu hiện bất thường của hệ thống đường tiểu. Để bảo vệ sức khỏe của mình, bạn nên đi khám phụ khoa định kỳ từ 3 – 6 tháng/ lần. Đặc biệt là thực hiện cách phòng bệnh hàng ngày, nhất là trong khâu vệ sinh vùng kín bạn nhé!
Nếu có bất cứ thắc mắc gì về Bọt vệ sinh, bạn có thể để lại thông tin bên dưới để được hỗ trợ, tư vấn miễn phí. Mây Hồng chúc bạn nhiều sức khỏe và hạnh phúc!